Poważne zarzuty pracownic wobec dyrektora teatru Bagatela
Robert Piaskowski, pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. kultury, w imieniu Prezydenta Krakowa przekazał w formie oświadczenia informacje na temat sytuacji w Teatrze Bagatela.
Fot: pixabay.com
Poniżej przytaczamy rzeczone Oświadczenie w całości z uwagi na to, że zostało ono wydane w związku z zarzutami grupy obecnych i byłych pracownic teatru wobec dyrektora tej instytucji.
Oświadczenie w sprawie teatru Bagatela:
Szanowni Państwo,
Na wstępie chciałbym podkreślić wartości istotne dla Prezydenta Krakowa i dla wszystkich reprezentujących Urząd Miasta Krakowa. W żadnej instytucji tego miasta, a tym więcej w instytucjach publicznych, nie ma przyzwolenia na żadne – powtórzę – żadne – przejawy dyskryminacji, mobbingu, praktyk, w których dochodzi do przekroczenia granic nietykalności osobistej i godności osobistej pracowników.
Kilka faktów dla uporządkowania:
Pan Prezydent po spotkaniu z grupą kobiet i uzyskaniu ustnych wyjaśnień dyrektora Teatru, 4 listopada br. niezwłocznie zawiadomił Prokuraturę o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 199 par. 1 kk. Pan Prezydent nie miał wątpliwości, że sprawa ma charakter poważny. Miasto zareagowało natychmiast.
Przekazaliśmy kolejny wniosek do prokuratury z prośbą o rozważenie możliwości zastosowania środków zapobiegawczych, ograniczających kontakt dyrektora ze składającymi zawiadomienie, łącznie z zawieszeniem w wykonywaniu czynności służbowych. Równolegle Prezydent złożył wniosek do Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie przestrzegania przepisów Prawa pracy w Teatrze Bagatela.
Prokuratura otrzymała kopie całej korespondencji wszystkich osób zaangażowanych w sprawę.
Od 12 listopada dyrektor teatru Bagatela przebywa na przysługującym mu urlopie, który potrwa do 8 stycznia 2020 r. Dyrektor zapewnił nas, że podczas trwania urlopu nie będzie przychodził do teatru i kontaktował się z pracownikami.
Podczas nieobecności dyrektora zastępuje p. Renata Derejczyk – zastępca dyrektora ds. organizacyjnych i literackich, na podstawie Pełnomocnictwa z 1 października 2009 r., upoważniającego do zarządzania teatrem (w ramach czynności zwykłego zarządu).
Mamy świadomość powagi sytuacji. Instytucja zatrudnia 126 osób. Wiedząc, że ma to istotny wpływ na morale zespołu i klimat zaufania w tej instytucji – dyrektor Derejczyk podjęła decyzję o zapewnieniu zespołowi opieki psychoterapeuty i psychologa. Prezydent czuje się odpowiedzialny za wszystkich pracowników, publiczność teatru, plany artystyczne tej instytucji, ale także za wyjaśnienie sytuacji pomiędzy dyrektorem i podległym mu zespołem.
Pomimo ogromnych emocji towarzyszących tej sprawie jesteśmy w bieżącym kontakcie z reprezentującą grupę kobiet p. Aliną Kamińską. Monitujemy sprawę. Deklarujemy wsparcie. Wiemy, że panie są objęte opieką prawną i psychologiczną. Deklarujemy możliwe wsparcie i kontynuowanie dialogu w duchu zaufania, ale i w granicach zasady bezstronności i domniemania niewinności – do czasu wyjaśnienia wszystkich okoliczności.
Oczekujemy na wyniki śledztwa prokuratorskiego, działania trwają, w szczególnym trybie przed sądem przesłuchiwane są osoby, które złożyły zawiadomienie (9 kobiet).
Niezależnie od działań Prokuratury – na wniosek Prezydenta – Państwowa Inspekcja Pracy rozpoczęła kontrolę teatru pod kątem przestrzegania przepisów Prawa pracy przez Teatr jako pracodawcę.
Jesteśmy też w stałym kontakcie z dyrektor Derejczyk i potwierdzamy, że teatr funkcjonuje zgodnie z przyjętym planem rzeczowo-finansowym i prawidłowo jest realizowany plan repertuarowy na sezon artystyczny 2019/2020.
Obecnie w teatrze trwają próby do spektaklu pt. „Żyd z Wesela” Romana Brandstaettera w reż. Klaudii Hartung-Wójciak. Dyrektor Derejczyk wznowiła próby zgodnie z harmonogramem. Teatr przygotowuje się także do kolejnej produkcji, „Dialogi polskie” Witolda Gombrowicza w reż. Mikołaja Grabowskiego. Próby do tego przedstawienia zaplanowane są na początek grudnia 2019 r., premiera w lutym 2020 r.
W imieniu Prezydenta wyrażamy wsparcie dla osób doświadczających mobbingu i molestowania seksualnego w swoim otoczeniu zawodowym, wyrażając zdecydowane potępienie dla tego typu nadużyć. Oświadczamy, że deklarujemy zaangażowanie na rzecz przeciwdziałania wszelkim formom dyskryminacji w naszym mieście. Ta sytuacja uczy nas, jak ważne jest funkcjonowanie w każdym mieście właściwych mechanizmów zabezpieczających równe traktowanie i przeciwdziałania dyskryminacji.
Wierzymy także, że oskarżenia zostaną starannie sprawdzone przez Prokuraturę, a do czasu wyjaśnienia sprawy kierujemy się zasadą bezstronności i domniemania niewinności obecnego dyrektora instytucji.
Powtórzę, że pracownicy/ce Teatru Bagatela mają zagwarantowane bezpieczne warunki pracy, a teatr realizuje swoje plany artystyczne.
W Gminie Miejskiej Kraków funkcjonują działania antymobbingowe i antydyskryminacyjne. Generalnie należy pamiętać, że każda miejska jednostka organizacyjna, instytucja, spółka itp., jest odrębnym pracodawcą w rozumieniu przepisów kodeksu pracy. Na każdym z pracodawców ciąży obowiązek przeciwdziałania zjawiskom niepożądanym, takim jak dyskryminacja, mobbing czy molestowanie itp. Każdy z pracodawców tworzy własne autonomiczne procedury postępowania, które (najczęściej) uzgadnia z przedstawicielami pracowników lub związków zawodowych. Sposób działania każdego z pracodawców winien być dostosowany do profilu działalności, struktury organizacyjnej, struktury zatrudnienia (np. jaka jest struktura zarządcza – bardziej czy mniej hierarchiczna, zespoły ludzkie z przewagą mężczyzn/kobiet, młodych/starych, zespoły wielokulturowe itd.) itp. Każdy pracodawca odpowiada za stworzenie warunków, w których pracownicy mają wiedzę o tym, czym są działania niepożądane, mają świadomość zagrożeń, znają obowiązujące w danej jednostce procedury, wiedzą, jak tego narzędzia używać i nie boją się z niego korzystać.
Po rozpoznaniu sytuacji w instytucjach miejskich możemy potwierdzić, że, co do zasady, te procedury istnieją. W Regulaminie pracy Urzędu Miasta Krakowa, uzgodnionym ze związkami zawodowymi i wprowadzonym zarządzeniem nr 688/2009 Prezydenta Miasta Krakowa z 3 kwietnia 2009 r., zawarte są zapisy odnoszące się do równego traktowania w zatrudnieniu (załącznik nr 1 do Regulaminu pracy) oraz „Zasady przeciwdziałania zjawiskom dyskryminacji, mobbingu, molestowania, molestowania seksualnego w UMK”. Każdy pracownik może zgłosić niepożądane zjawiska i zażądać zwołania komisji, która rozpatrywać będzie tego typu sprawy. Komisja składa się z przedstawiciela pracodawcy i przedstawiciela związków zawodowych.
Podobne regulacje zostały wprowadzone w większości instytucji, Zarządzie Inwestycji Miejskich w Krakowie, Straży Miejskiej Miasta Krakowa, Zarządzie Cmentarzy Komunalnych w Krakowie, Krakowskim Biurze Festiwalowym, Miejskim Centrum Profilaktyki Uzależnień w Krakowie, Miejskim Centrum Obsługi Oświaty w Krakowie, Zarządzie Budynków Komunalnych w Krakowie, Zarządzie Zieleni Miejskiej w Krakowie (zapisy są w regulaminie pracy, wewnętrzna polityka antymobbingowa jest w trakcie opracowywania).
Po analizie tych procedur przez miasto widzimy jasno, że konieczne jest opracowanie dodatkowej procedury, która określi sposób działania i reagowania w sytuacji, kiedy działania niepożądane w stosunku do pracowników są podejmowane przez dyrektora/kierownika danej jednostki/instytucji. I takie działania zostały już w UMK podjęte.
Liczymy w tych działaniach także na współpracę z Radą ds. Równego Traktowania, aby stworzyć rozwiązania skutecznie egzekwujące zgłoszenia o mobbing czy dyskryminację w sytuacji, kiedy niepożądane zachowania są podejmowane przez zwierzchnika w jednostce czy instytucji.
Ponieważ, jak wcześniej mówiłem, nie istnieje procedura działania w stosunku do kierowników jednostek, którym zarzuca się niezgodne z prawem zachowania w stosunku do pracowników, Prezydent podjął decyzję, że osobiście przeprowadzi postępowanie wyjaśniające, kierując się zasadami, które sam wprowadził w UMK.
Warto również podkreślić, że Prezydent Miasta Krakowa jest Administratorem Danych Osobowych w Urzędzie Miasta Krakowa w rozumieniu rozporządzenia RODO. W przypadku, w którym udostępnienie wiąże się z wykonywaniem przez Prezydenta spoczywającym na nim prawnym obowiązkiem, może on udostępnić te dane. W szczególności gdy jest to niezbędne dla wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej mu jako administratorowi danych.
Obowiązek wyjaśnienia sprawy spoczywa na Prezydencie Miasta Krakowa jako osobie wykonującej czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do dyrektora Teatru Bagatela.
Z takim właśnie zdarzeniem mamy tu do czynienia. W pierwszej kolejności Prezydent niezwłocznie, i co zasługuje na podkreślenie – osobiście (bez angażowania służb urzędowych i tym samym osób trzecich), przystąpił do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Wykonując te czynności Prezydent spotkał się, wysłuchał osoby składające zawiadomienie oraz przyjął od nich zawiadomienie na piśmie. Równocześnie w ramach osobiście prowadzonego postępowania wyjaśniającego spotkał się także z dyrektorem Teatru, odbierając od niego wyjaśnienia ustne i kolejne na piśmie.
Prezydent, żądając wyjaśnień od dyrektora, udostępnił dane osobowe osobie, która także jest administratorem danych osobowych w Teatrze Bagatela, czyli dyrektorowi Teatru. Udostępniając te dane zastosował analogię do przepisów wewnątrzurzędowych.
Osoba, przeciwko której kieruje się tak poważne zarzuty, ma prawo złożyć wyjaśnienia w sprawach skonkretyzowanych, dotyczących konkretnych zachowań wobec konkretnych osób i prezentować wyjaśnienia, stanowisko i osąd własnych zachowań.
Nie bez znaczenia pozostaje okoliczność, że dyrektor Teatru już w trakcie rozmowy z Prezydentem posługiwał się z własnej wiedzy nazwiskami kobiet dokonujących zgłoszenia faktu molestowania w miejscu pracy. Podobnie wymieniał ich nazwiska w rozmowie osobistej ze mną w dniu 30 listopada, na kilka godzin przed spotkaniem z Panem Prezydentem.
W dalszej kolejności Prezydent w wykonaniu spoczywającego na nim na mocy przepisów procedury karnej obowiązku prawnego, udostępnił (przetworzył) dane osobowe Prokuraturze, informując o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez dyrektora Teatru. Także w tym przypadku, udostępnienie (przetworzenie w rozumieniu regulacji RODO) wiązało się w wykonywaniem przez Prezydenta spoczywającego na nim prawnego obowiązku złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Przypomnę, że cała korespondencja w tej sprawie została przekazana właściwym organom. Oczekujemy na wynik postępowania w tej sprawie.
Wierzymy także, że oskarżenia zostaną starannie sprawdzone przez Prokuraturę, a do czasu wyjaśnienia sprawy, kierujemy się zasadą bezstronności i domniemania niewinności obecnego dyrektora instytucji.
Dyrektor do 8 stycznia 2020 r. przebywa na urlopie. W ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, ustawodawca daje ogromną autonomię dyrektorom instytucji kultury. Dlatego Prezydent nie ma możliwości zawieszania, a odwołanie z funkcji dyrektora instytucji kultury jest możliwe tylko w wypadkach ściśle określonych we wspomnianej ustawie. Jest tych tych warunków 5.
Wierzymy, że do czasu zakończenia urlopu dyrektora, Prokuratura przesądzi, czy będzie stawiać zarzuty względem niego. To określi dalszy kierunek działania w tej sprawie przez Prezydenta Krakowa.
Robert Piaskowski
pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. kultury
