Nie żyje „ostatni klezmer Galicji” Leopold Kozłowski-Kleinman

Nie żyje Leopold Kozłowski-Kleinman – kompozytor, dyrygent i pianista, nazywany „ostatnim klezmerem Galicji”, honorowy obywatel Krakowa. W listopadzie ubiegłego roku obchodził setne urodziny.

Urodził się w rodzinie żydowskiej, 26 listopada 1918. Podczas Holocaustu stracił oboje rodziców. W obozie pracy w Kurowicach należał do obozowej orkiestry. Uratował się wraz z bratem Adolfem dzięki ucieczce. Trafił do żydowskiego oddziału partyzanckiego Abrama Bauma „Bunia”.

W 1944 wziął udział w obronie Hanaczowa przed bojownikami Ukraińskiej Powstańczej Armii. W trakcie jednego z napadów Ukraińcy zamordowali jego brata. Oddział, którego był członkiem, wszedł z czasem w struktury Armii Krajowej. Po wyzwoleniu wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie dosłużył się stopnia pułkownika.

Ukończył konserwatorium we Lwowie w klasie fortepianu (1941) i dyrygenturę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Założył i przez 23 lata kierował Zespołem Pieśni i Tańca Krakowskiego i Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Był kierownikiem muzycznym pierwszego Festiwalu w Kołobrzegu. W 1968 przeszedł do rezerwy. W latach 70. XX w. był kierownikiem muzycznym Teatru Żydowskiego w Warszawie i cygańskiego zespołu Roma oraz konsultantem muzycznym zespołu Rzeszowiacy z Mielca.

W 1991 z Orkiestrą Polskiego Radia i Telewizji w Krakowie poprowadził, w synagodze Tempel na krakowskim Kazimierzu, pierwszy koncert piosenek żydowskich. Rok później, w Hotelu Klezmer Hois przy Szerokiej na Kazimierzu, zagrał swój pierwszy klezmerski koncert na fortepianie.

Skomponował muzykę do filmów: Austeria w reż. Jerzego Kawalerowicza (1983), I skrzypce przestały grać (1988) i Skrzypce Rotszylda (1988); jako aktor zagrał m.in. w Liście Schindlera Stevena Spielberga, gdzie był także konsultantem muzyki gettowej, twórca opracowania muzycznego do polskiej sekwencji filmu „Wichry wojny” w reżyserii Dana Curtisa z Ali MacGraw i Robertem Mitchumem, autor ilustracji muzycznej do sekwencji cygańskiej filmu Jerzego Skolimowskiego „Wiosenne wody” z Nastassią Kinski.

Opracował muzycznie sześć polskich wersji musicalu Skrzypek na dachu. Wielokrotnie koncertował w całej Europie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Związku Radzieckim i Izraelu.