Co to tak naprawdę jest inflacja i jak powstaje? Wyjaśniamy

Każdego dnia mówi się o inflacji, ale czy zastanawialiście się kiedyś czym jest i jak powstaje inflacja? Jak wojna wpływa na inflację?

Fot. Pixabay

Co to jest inflacja i wskaźnik CPI?

Inflacja to proces, w którym ogólny poziom cen towarów i usług w gospodarce wzrasta w czasie. W praktyce oznacza to, że wartość pieniądza spada – innymi słowy, z każdym rokiem nasze pieniądze mają mniejszą siłę nabywczą. Wskaźnikiem inflacji jest wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI), który pokazuje, jak zmieniają się ceny dla przeciętnego konsumenta.

Jak powstaje inflacja?

Jak powstaje inflacja? Inflacja może mieć wiele przyczyn, ale najważniejsze z nich to:

1. Popytowa inflacja: Wzrost popytu na towary i usługi może prowadzić do wyższych cen. Jeśli konsumenci mają więcej pieniędzy do wydania, popyt na towary i usługi rośnie, co prowadzi do zwiększenia cen. Wzrost popytu może być spowodowany również przez wzrost liczby ludności, wzrost płac lub zmiany preferencji konsumenckich.
2. Inflacja podażowa: Inflacja może być spowodowana także przez ograniczenia w podaży towarów i usług. Przykłady to klęski żywiołowe, które powodują niedobory towarów, konflikty polityczne, które zakłócają handel międzynarodowy, lub wzrost kosztów produkcji, na przykład wzrost cen surowców czy energii.
3. Polityka monetarna: Rządy i banki centralne mają wpływ na inflację poprzez kontrolowanie podaży pieniądza. Jeśli bank centralny zdecyduje się na zwiększenie podaży pieniądza, to może to prowadzić do inflacji, ponieważ więcej pieniędzy jest dostępnych do wydania.

Jak inflacja wpływa na nasze życie?

Inflacja ma różne skutki dla konsumentów, inwestorów i gospodarki jako całości. Oto kilka z nich:

1. Wartość pieniądza: Wraz z inflacją wartość pieniądza spada, co oznacza, że konsumenci muszą płacić więcej za te same towary i usługi. Osoby oszczędzające pieniądze mogą odczuć negatywne skutki inflacji, ponieważ ich oszczędności tracą na wartości w czasie. W przypadku wysokiej inflacji ludzie mogą być zmotywowani do szybszego wydawania pieniędzy, zamiast oszczędzać.
2. Wpływ na inwestycje: Inflacja wpływa również na decyzje inwestycyjne. Inwestorzy mogą poszukiwać możliwości inwestycyjnych, które dają im wyższe stopy zwrotu, aby pokonać efekty inflacji. Akcje, nieruchomości czy obligacje mogą być atrakcyjniejsze niż trzymanie pieniędzy na koncie bankowym, gdy inflacja jest wysoka.
3. Wpływ na płace i zatrudnienie: Inflacja może prowadzić do wzrostu płac, ponieważ pracownicy starają się utrzymać swoją siłę nabywczą. Jednakże, jeśli płace rosną szybciej niż produktywność, może to prowadzić do wzrostu bezrobocia, ponieważ pracodawcy mogą zwolnić część pracowników, aby zmniejszyć koszty.
4. Wpływ na stopy procentowe: Banki centralne często starają się kontrolować inflację, manipulując stopami procentowymi. Jeśli inflacja jest wysoka, bank centralny może podnieść stopy procentowe, aby zmniejszyć podaż pieniądza i ostudzić wzrost cen. Wyższe stopy procentowe mogą jednak utrudniać dostęp do kredytu dla konsumentów i przedsiębiorstw.

Jak wojny, takie, jak wojna Rosji z Ukrainą, wpływają na inflację?

1. Zakłócenia w handlu i podaży: Wojna może spowodować zakłócenia w handlu międzynarodowym i podaży surowców. Na przykład, konflikt na Ukrainie może wpłynąć na eksport bądź import ropy naftowej, gazu, zbóż, czy innych towarów, co prowadzi do wzrostu cen na rynkach światowych. Zakłócenia w handlu mogą również ograniczyć podaż produktów i usług, co prowadzi do wyższych cen.
2. Wzrost wydatków rządowych: Wojna często prowadzi do zwiększenia wydatków rządowych na cele obronne, w tym na zakup uzbrojenia, utrzymanie wojska czy wsparcie dla ludności dotkniętej konfliktem. Zwiększone wydatki rządowe mogą prowadzić do wzrostu popytu na towary i usługi, co wpływa na inflację. Dodatkowo, jeśli rząd zdecyduje się na finansowanie wydatków wojennych poprzez emisję nowego pieniądza, może to prowadzić do inflacji pieniężnej.
3. Niestabilność gospodarcza i polityczna: Wojna może prowadzić do niepewności gospodarczej i politycznej, co z kolei wpływa na rynki finansowe i inwestycje. Inwestorzy mogą wycofać kapitał z krajów biorących udział w konflikcie lub z regionów, które uważają za mniej stabilne. To może prowadzić do spadku wartości walut, co wpływa na ceny importowanych towarów i usług.
4. Psychologia inflacyjna: W czasie wojny może pojawić się oczekiwanie wzrostu inflacji wśród konsumentów i przedsiębiorstw, co może stać się samospełniającą się przepowiednią. Jeśli ludzie spodziewają się, że ceny będą rosły, mogą zacząć szybciej wydawać pieniądze, co dodatkowo wpływa na wzrost cen.

Michał Wierzbicki

W Krakowie w Pigułce właściwie od początku stworzenia redakcji. Michał jest redaktorem zajmującym się tematami ogólnymi i ciekawostkami, nierzadko zahaczając o Kraków.