ZUS wprowadza korzystne zmiany: Entuzjazm obywateli na niespotykanym poziomie [10.07.2023]

Na podstawie nowelizacji Kodeksu pracy z 26 kwietnia, zaszły zmiany w regulacjach dotyczących zasiłku macierzyńskiego oraz zasiłku chorobowego.

Fot. Pixabay / Warszawa w Pigułce

1. Zasiłek macierzyński przez czas urlopu rodzicielskiego jest teraz dostępny przez dłuższy okres: 1.1 W przypadku narodzin lub adopcji dziecka Zasiłek macierzyński jest dostępny przez okres ustalony przez Kodeks pracy jako urlop rodzicielski. Ponieważ czas trwania urlopu został wydłużony, zasiłek jest teraz dostępny przez dłuższy czas.

Poniższa tabela przedstawia zależność pomiędzy czasem trwania zasiłku macierzyńskiego a liczbą dzieci urodzonych lub adoptowanych podczas jednego porodu:

Zasiłek macierzyński jest wypłacany przez 38 tygodni, gdy:

• Rodzina zastępcza (niezawodowa) przyjmuje na wychowanie dziecko do 7 lat (lub do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny),
• Ubezpieczony rodzic przyjmuje na wychowanie dziecko do 14 lat i wnosi o rozpoczęcie procedury adopcji dziecka.

1.2 W przypadku narodzin lub adopcji dziecka z zaświadczeniem, o którym mówi ustawa „Za życiem”

Zasiłek macierzyński jest wypłacany przez 62 tygodnie, gdy:

• Rodzina zastępcza (niezawodowa) przyjmuje na wychowanie dziecko do 7 lat (lub do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny),
• Ubezpieczony rodzic przyjmuje na wychowanie dziecko do 14 lat i wnosi o rozpoczęcie procedury adopcji dziecka.

Więcej informacji na temat zaświadczenia na podstawie ustawy „Za życiem” znajduje się poniżej.

Aby otrzymać zasiłek macierzyński na opisanych warunkach, musisz złożyć oświadczenie, że dziecko posiada takie zaświadczenie (jak opisano w art. 4 ust. 3 ustawy „Za życiem”).

Ważne! Z każdego okresu urlopu rodzicielskiego, każdy z pracowników – rodziców ma wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Tego prawa nie można przekazać innemu z rodziców. Skorzystanie z urlopu rodzicielskiego w wymiarze co najmniej 9 tygodni oznacza wykorzystanie przez pracownika – rodzica urlopu z określonej części urlopu.

Oznacza to, że rodzice mogą dzielić się wymiarem zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (odpowiednio np. 32, 34 tygodnie) na dotychczasowych zasadach. Pozostałe 9 tygodni urlopu – może wykorzystać tylko jedno z ubezpieczonych rodziców.

Na przykład, jako matka, jeśli wykorzystasz 32 tygodnie urlopu,…Kodeksu pracy w nowym brzmieniu, pracownik wykorzystuje zgodnie z zasadami określonymi w tym przepisie, a więc na zasadach i w trybie dotychczasowym, to znaczy zgodnie z zasadami określonymi w art. 1821 § 4, 5 i 6 Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym. Nie dotyczy to pracowników, o których mowa w art. 183 § 2 Kodeksu pracy.

Jeżeli w okresie od 2 sierpnia 2022 r. do 26 kwietnia 2023 r. pracownik miał prawo do urlopu rodzicielskiego albo jego części lub korzystał z urlopu rodzicielskiego albo jego części udzielonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym, a do 26 kwietnia 2023 r. nie wykorzystał tego urlopu albo jego części, ma prawo do skorzystania z nie wykorzystanej części urlopu rodzicielskiego udzielonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym (zgodnie z zasadami określonymi w art. 1821a § 2 i 4, 1821b § 2 i 3, 1821c i 1821d Kodeksu pracy).

Część urlopu rodzicielskiego, o której mowa w art. 183 § 3 Kodeksu pracy, pracownik wykorzystuje zgodnie z zasadami określonymi w tym przepisie, to jest zgodnie z zasadami określonymi w art. 1821a § 2 i 4, 1821b § 2 i 3, 1821c i 1821d Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym. Pracownikowi, który korzysta z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni, z urlopu rodzicielskiego na zasadach określonych w art. 1821a § 1 pkt 2 Kodeksu pracy przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, o którym mowa w art. 1821a § 4 i 5 Kodeksu pracy.

Jeżeli ubezpieczony, który był uprawniony do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego albo jego części, o którym mowa w art. 1821a § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, nie złożył wniosku o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego albo jego części do dnia 26 kwietnia 2023 r., złoży taki wniosek do dnia 17 maja 2023 r., przysługuje mu zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego albo jego części zgodnie z zasadami określonymi w art. 1821a i 183 Kodeksu pracy w nowym brzmieniu.

Jeżeli ubezpieczony, który był uprawniony do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego albo jego części, o którym mowa w art. 1821a § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, złożył wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego albo jego części do dnia 26 kwietnia 2023 r., nie wykorzystał zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego albo jego części do dnia 26 kwietnia 2023 r. i złoży wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego albo jego części do dnia 17 maja 2023 r., przysługuje mu zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego albo jego części zgodnie z zasadami określonymi w art. 1821a i 183 Kodeks… zasiłku.

2. Kwota zasiłku macierzyńskiego Jeżeli złożysz wniosek o zasiłek macierzyński za pełny okres urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w ciągu 21 dni od porodu lub przyjęcia dziecka na wychowanie, zasiłek wyniesie 81,5% podstawy jego obliczania.

Pamiętaj, że 9 tygodni urlopu rodzicielskiego dla drugiego z rodziców nie można uwzględnić w takim wniosku – za ten okres zasiłek wynosi zawsze 70% podstawy.

Jeśli nie skorzystasz z zasiłku macierzyńskiego w wysokości 81,5% w ciągu pierwszego roku życia dziecka, przysługuje Ci jednorazowe wyrównanie zasiłku do 100% podstawy. W takiej sytuacji zasiłek za okres urlopu rodzicielskiego wynosi 70% podstawy obliczania.

3. Warunki wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego Zasiłek za okres urlopu rodzicielskiego można otrzymać jednorazowo lub podzielić na maksymalnie 5 części. Ostatnia część musi przypaść najpóźniej do końca roku, w którym dziecko kończy 6 lat. W przypadku dziecka przyjętego na wychowanie, okres ten wydłuża się odpowiednio do 7, 10 i 14 lat.
4. Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego Ograniczono okres, w którym można skorzystać z urlopu macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego.

Jako ojciec masz prawo do dwóch tygodni zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego. Musisz je wykorzystać do końca pierwszego roku życia dziecka lub do upływu roku od daty uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu, ale nie dłużej niż do 14 roku życia dziecka.

5. Przepisy przejściowe 5.1 Jeśli na dzień 26 kwietnia 2023 r. pobierasz zasiłek macierzyński Osoba ubezpieczona, która na 26 kwietnia 2023 r. pobiera zasiłek macierzyński, ma prawo do zasiłku na nowych zasadach.

Aby otrzymać zasiłek w nowej wysokości, złóż wniosek między 26 kwietnia a 17 maja 2023 r. Jeśli tego nie zrobisz, otrzymasz zasiłek w dotychczasowej wysokości.

5.2 Jeśli masz już złożony wniosek o zasiłek, ale jeszcze go nie pobierasz Jeśli złożyłeś wniosek o zasiłek macierzyński przed 26 kwietnia 2023 r., ale jeszcze go nie otrzymujesz, możesz skorzystać z nowych zasad.

Aby otrzymać zasiłek w nowej wysokości, złóż wniosek między 26 kwietnia a 17 maja 2023 r. Jeśli tego nie zrobisz, otrzymasz zasiłek w wysokości ustalonej na podstawie wniosku złożonego przed 26 kwietnia 2023 r.

5.3 Jeśli między 2 sierpnia 2022 r. a 25 kwietnia 2023 r. miałeś prawo do zasiłku macierzyńskiego Osoba ubezpieczona, która między 2 sierpnia 2022 r. a 25 kwietnia 2023 r. korzystała z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego lub miał do niego prawo, ma prawo do zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego na nowych zasadach.

Uwaga! Jeśli pracownik korzystał z urlopu…rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni i złożył wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego do dnia 26 kwietnia 2023 r., ale nie otrzymał zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego do tego dnia, może złożyć wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego do dnia 17 maja 2023 r. W takim przypadku przysługuje mu zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego zgodnie z zasadami określonymi w art. 1821a i 183 Kodeksu pracy.

5.4 Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w przypadku osób, które nie skorzystały z prawa do zasiłku Jeśli do dnia 26 kwietnia 2023 r. nie skorzystałeś z prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego, mimo że posiadałeś do niego prawo, możesz skorzystać z nowych zasad.

W takim przypadku złóż wniosek o zasiłek do 17 maja 2023 r. Jeżeli tego nie zrobisz, otrzymasz zasiłek w dotychczasowej wysokości.

Pamiętaj, że te zmiany dotyczą tylko zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego. Inne zasady dotyczące zasiłku macierzyńskiego (np. za okres urlopu macierzyńskiego czy dodatkowego urlopu macierzyńskiego) nie uległy zmianie.

Podsumowując, zmiany w przepisach dotyczących urlopu rodzicielskiego wprowadzają nowe zasady dotyczące wykorzystania tego urlopu oraz zasiłków przysługujących pracownikom korzystającym z tego urlopu. W związku z tym, pracownicy powinni skonsultować się ze swoim pracodawcą lub doradcą prawnym, aby dowiedzieć się, jak te zmiany mogą wpłynąć na ich sytuację.

Anna Szkutnik

W Krakowie w Pigułce pracuje na stanowisku redaktora. Zajmuje się tematami miejskimi. Lubi poznawać nowych ludzi i nowe miejsca.