Komunikat ZUS: Tymczasowe zawieszenie wypłat dotyka wiele osób [07.08.2023]
Rozstrzygnięcie legalności pobytu ukraińskich obywateli w Polsce w sytuacji utraty tej legalności prowadzi do odwołania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) prawa do świadczenia wychowawczego. Uchodźcy, którzy nawet na chwilę opuszczają nasze granice, po powrocie muszą dopełnić istotnych formalności.
Fot. Kraków w Pigułce
Jeżeli ukraiński obywatel trafił do Polski wskutek działań wojennych, ma prawo do świadczenia wychowawczego. Ten przyjazd musi być zanotowany w rejestrze Straży Granicznej (SG).
Decydującym czynnikiem legalności pobytu danej osoby na terenie Polski jest jej wpis do rejestru SG. W momencie utraty legalności pobytu, ZUS jest zobowiązany do odwołania prawa do świadczenia wychowawczego, opierając swoją decyzję na danych z tego rejestru. Dzięki temu, pomoc państwa trafia wyłącznie do osób uprawnionych.
ZUS ma również obowiązek zawieszenia wypłaty świadczenia wychowawczego natychmiast po opuszczeniu Polski przez uchodźcę. W tym przypadku, zawieszenie świadczenia ma charakter czasowy i nie oznacza całkowitej utraty prawa do świadczenia wychowawczego.
Jeżeli dana osoba powróci do Polski w ciągu 30 dni, a data tego powrotu zostanie odnotowana w rejestrze SG, nie straci legalności pobytu w Polsce, a wypłata świadczenia wychowawczego zostanie wznowiona z wyrównaniem.
Utrata legalności pobytu w sytuacji powrotu do Polski bezpośrednio z Ukrainy
Ostatnio, do ZUS zgłaszają się osoby, które powróciły do Polski w ciągu 30 dni od opuszczenia kraju, ale mimo to utraciły legalność pobytu, co zostało odnotowane przez SG. Takie osoby, prawdopodobnie, nie okazały dokumentu diia.pl ani nie zgłosiły korzystania z ochrony czasowej podczas przekraczania granicy. W efekcie, po 30 dniach od dnia opuszczenia Polski, tracą one legalność pobytu, a co za tym idzie – prawo do świadczeń.
Aby uniknąć utraty legalności pobytu, obcokrajowiec wracający do naszego kraju, powinien poinformować funkcjonariusza SG podczas odprawy paszportowej o tym, że zamierza wjechać w związku z korzystaniem w Polsce z ochrony czasowej, oraz za każdym razem okazać dokument diia.pl.
Osoba, która nie dopełniła tych formalności i straciła legalność pobytu, powinna zgłosić się do komendanta Straży Granicznej na przejściu, które przekroczyła, z prośbą o sprostowanie danych w rejestrze SG i przywrócenie legalności pobytu. Taki wniosek powinna wysłać e-mailem do odpowiedniej placówki granicznej. Lista adresów e-mail jest dostępna na stronie internetowej Straży Granicznej. Następnie powinna poinformować ZUS (w dowolnej placówce lub za pośrednictwem infolinii), że wysłała taki wniosek.
Po otrzymaniu takiej informacji, ZUS sprawdzi, czy dane w rejestrze SG są aktualne, a następnie wznowi wypłatę świadczenia wychowawczego z wyrównaniem za okres, za który została przywrócona legalność pobytu.
Utrata legalności pobytu w sytuacji powrotu z Ukrainy do Polski przez inny kraj należący do strefy Schengen
Sytuacja osoby, która powróciła z Ukrainy do Polski np. przez Słowację, wygląda nieco inaczej. Powinna ona najpierw udać się do urzędu gminy, aby zarejestrować swój przyjazd i złożyć wniosek o przywrócenie statusu UKR w rejestrze PESEL. Ważne, aby w wniosku wskazała dokładną datę przyjazdu do Polski oraz datę i miejsce przekroczenia granicy zewnętrznej strefy Schengen, która nie jest granicą Polski.
Na podstawie złożonego wniosku w urzędzie gminy, komendant SG zaktualizuje dane w swoim rejestrze. Dla ZUS będzie to podstawa do wznowienia wypłaty świadczenia wychowawczego z wyrównaniem za okres, w którym legalność pobytu została przywrócona.
W Krakowie w Pigułce pracuje na stanowisku redaktora. Zajmuje się tematami miejskimi. Lubi poznawać nowych ludzi i nowe miejsca.